In het onderwijs dreigt vakkennis verdrongen te worden door competenties, generieke vaardigheden en 21st century skills. Daarom is speciaal voor de Onderwijsdag voor Laboratoriumtechniek 2022 onderzoek gedaan naar de vakkennis waarover biologisch medisch analisten moeten beschikken. Daarvoor is een korte enquête uitgezet bij stagelaboratoria in de regio Midden Nederland.
Stagelaboratoria is gevraagd of twee veel gebruikte leermethoden voor het laboratoriumonderwijs relevante kennis bevatten voor biologisch medisch analisten. Het eerste deel van de enquête betrof onderwerpen uit ‘Biologie voor analisten‘. Dit leerboek wordt vooral in het eerste leerjaar van het MLO gebruikt. In de tweede sectie is kennis gepeild uit het leerboek ‘Biomedische kennis voor analisten‘, dat vooral in het tweede en derde leerjaar van het MLO wordt gebruikt. Op een schaal van 1 t/m 5 konden geënquêteerden de relevantie aangeven van de onderwerpen uit deze leerboeken: van 1= zeer belangrijk tot 5 = zeer onbelangrijk. In onderstaande powerpoint staan de resultaten samengevat (stagelaboratoria n= 150, respons 33%).
Wat opvalt is dat stagelaboratoria veel onderwerpen uit de twee leermethoden belangrijk vinden. Vrijwel elk onderwerp uit de leermethoden scoort ‘zeer belangrijk’ (1) of ‘belangrijk'(2). Het gaat hier om onderwerpen als moleculaire genetica, immunologie en DNA technieken. Maar ook hormoonstelsel, spijvertering en urinewegen worden als ‘zeer belangrijke’ onderwerpen aangemerkt door de stagelaboratoria.
Op basis van deze resultaten kan worden geconcludeerd dat beide leerboeken relevante vakkennis bevatten voor de opleiding tot biologisch medisch analisten.
Kwalificatiedossier Analisten
Een ander opvallend resultaat dat naar voren komt uit de enquête is de bekendheid van het Kwalificatiedossier Analisten bij stagelaboratoria. Bijna de helft van de stagelaboratoria is niet bekend met de inhoud van het KD Analisten!
In het kwalificatiedossier staan kwalificatie-eisen voor biologisch medisch analist summier beschreven. Wordt met deze kwalificatie-eisen vakkennis van biologisch medisch analisten geborgd? Ruim 40% van de geënquêteerden is van mening dat het kwalificatiedossier de vakkennis van biologisch medisch analisten voldoende borgt. Slechts 6% van de stagelaboratoria vindt het KD Analisten ‘goed’.
Een deel van de stagelaboratoria is niet tevreden met de borging van vakkennis in het kwalificatiedossier. Enkele reacties uit de enquête.
“De basiskennis (biologie, maar zeer zeker ook chemie) is te laag tegenwoordig. Zonder deze basis snapt men niet wat men doet. Andere competenties leert men tijdens het werk wel. Basiskennis is een vereiste voordat men aan het werk kan.”
‘Theoretische kennis dreigt te worden ondergesneeuwd.’
“Wat ik vaak mis is wat diepgang in theorie. Ik merk dat ik wel veel over basale onderwerpen moet uitleggen.”
“Een goed initiatief! Ik heb al langer het idee dat studenten tegenwoordig steeds minder vakinhoud hebben. Deze enquete helpt dit idee om te zetten in een signaal, die hopelijk aanzet tot een herziening van de inhoud van de opleiding.”
Eigenlijk best vaag
Minister Dennis Wiersma liet zich vorige week in de Tweede Kamer ontvallen dat de huidige kerndoelen in het funderend onderwijs “eigenlijk best vaag” zijn. Voor het Kwalificatiedossier Analisten geldt eigenlijk hetzelfde. Vakkennis is summier omschreven in het kwalificatiedossier. Tijdens de workshop ‘Biomedische kennis voor analisten’ op de Onderwijsdag voor laboratoriumtechniek was dit geluid ook te bespeuren bij leraren. De kwalificatie-eisen in het KD Analisten kunnen gedetailleerder met eindtermen. Met een verbeterd Kwalificatiedossier Analisten wordt voor alle betrokkenen – studenten, leraren en stagelaboratoria – duidelijk wat precies de vereiste vakkennis is voor biologisch medisch analisten.
